- Ερέχθειο
- Ναός στην Ακρόπολη της Αθήνας, ο σημαντικότερος ναός ιωνικού ρυθμού των κλασικών χρόνων που σώζεται έως σήμερα και συγχρόνως μοναδικό παράδειγμα αρχιτεκτονικής σύνθεσης αρχαίου ελληνικού ναού. Η λατρεία στο ίδιο κτίριο περισσότερων θεοτήτων –που ήταν μάλιστα και οι αρχαιότεροι ήρωες και θεοί και προστάτες των Αθηνών, όπως ο Κέκροπας, ο Ερεχθεύς, ο Ποσειδώνας και η Αθηνά– είναι ο λειτουργικός λόγος που υπαγόρευσε την αρκετά περίπλοκη κάτοψη του ναού καθώς και τη διαμόρφωση των όγκων του. Η όλη ωστόσο διάρθρωση του Ε. είναι φανερό πως πέρα από τους λόγους που την επέβαλαν εκφράζει και ένα διαφορετικό καλλιτεχνικό πνεύμα. Απέναντι στην άτεγκτη συμμετρία και αυστηρότητα του Παρθενώνα –που περικλείει, πάντως, ένα πλήθος μορφολογικών εκλεπτύνσεων– το Ε. αντιπαραθέτει την κομψή και ευχάριστα ασύμμετρη μορφή του, αποτελώντας τον αντίλογο του πρώτου· ο διάλογος μεταξύ των δύο μνημείων είναι ο διάλογος μεταξύ της κλειστής και της ανοιχτής μορφής, μεταξύ της τεκτονικότητας και της γραφικότητας, δύο δηλαδή βασικών τάσεων της αρχιτεκτονικής που κυριαρχούν εναλλακτικά ή και συνυπάρχουν συμπληρώνοντας η μία την άλλη. Η παρουσία του Ε. αποτελεί απόδειξη της ύπαρξης των δύο αυτών αντίθετων τάσεων ακόμα και στην κλασική ελληνική τέχνη, που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε πως χαρακτηρίζεται μόνο από τη συμμετρία και κανονικότητα της κλειστής μορφής.
H δυτική όψη του Ερεχθείου, αποκαλυπτική της ασυμμετρίας που χαρακτηρίζει τη σύνθεσή του. Διακρίνονται η βόρεια πρόσταση, ο κυρίως ναός και η πρόσταση των κορών, πριν μεταφερθούν στο μουσείο.
Dictionary of Greek. 2013.